لذا افرادی که تمایل دارند شخص دیگری فرایند رسیدگی به پرونده ی آنها را پیگیری کند یا می خواهند به طریق بهتری حق موردنظر خود را مطالبه کنند، به وکلای دادگستری متخصص مراجعه می کنند. طرح دعوا در مراجع قضایی یا دفاع در برابر دعوای مطرح شده ،مستلزم داشتن دانش حقوقی و آشنایی با قوانین و مقررات موجود در کشور میباشد که این قوانین و مقررات دارای جزئیات و نکات بخصوص و ریزی هستند که عدم آگاهی نسبت به هر یک از آنها ممکن است آثار جبران ناپذیری را در پی داشته باشد و منجر به عدم گرفتن حق فردی که استحقاق آن را داشته است ،بشود. هنگامی که بسیجیان یا افراد ایثارگر با مشکلات حقوقی مواجه شوند، وکلای قضائی که در قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند به عنوان وکیل ایثارگران یا بسیجیان در محاکم قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی معرفی می نمایند. در برخی موارد که فرد دسترسی مستقیم به انتخاب وکیل ندارد مانند افرادی که در حبس هستند یا امور اداری داخلی برای افرادی که خارج از کشور هستند، این کار را به فرد دیگری می سپارد تا به جای خودش فرد مناسبی را به عنوان وکیل اصلی تعیین کند چنین وکیلی که توسط فرد دیگر (غیر مستقیم) انتخاب میشود وکیل مع الواسطه می گویند.
- در دعاوی کیفری شاکی و متهم حق دارند که از وکیل استفاده کنند و اگر متهم توانایی مالی برای انتخاب ومعرفی وکیل نداشته باشد می تواند از دادگاه درخواست کند تا برای او وکیل تعیین نماید.
- شرکت ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و برای رسیدگی به دعاوی خود نیاز به وکیل دارند.
- وکیل مدنی به همراه موکل، به دفتر ثبت اسناد رسمی رفته و در آنجا وکالت نامه ای تهیه و تنظیم می‌کنند.
- یکی از مراجعی که می‌تواند پروانه وکالت صادر نماید قوه‌ی قضاییه جمهوری اسلامی ایران است.
- میتوان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه ای اجازه وکالت از طرف شما دارد و در چه زمینه ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد.
تفاوت وکیل معاضدتی با وکیل تسخیری آن است که وکیل تسخیری فقط در امور کیفری فعالیت می‌کنند ولی این وکیل در امور مدنی فعالیت می‌کند. وکیل به کسی گفته می شود که به جای موکل، اقداماتی را که خود موکل توانایی انجام آن را دارد را برعهده می گیرد. در صورتی که وکالت با سند عادی و یا سند رسمی واگذار گردد، برای انجام امور اداری و یا انجام معاملات می توان استفاده کرد. ولی با وکالت تنظیمی در دفترهای اسناد رسمی نمی توان از سوی فرد حقیقی و یا حقوقی مستقیماً به دادسراها و دادگاه ها رجوع و موضوع وکالت را انجام داد.
وکیل کیست؟
این نوع وکلا به صورت تخصصی در زمینه‌های مذکور ورود پیدا کرده تا به رفع مشکلات بپردازند. برخی دعاوی حقوقی مانند مطالبه اجرت المثل، مطالبه نفقه، دعاوی مطالبه وجه و… میباشد. در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل یا نداشتن توانایی مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته میشود. در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته میشود. نکته۴ـ برای این که به وکیلی وکالت قضایی بدهید لازم است برگه های مخصوصی را که برای این موضوع توسط نهادهای قانونی تهیه شده امضا کنید و بدین وسیله شما در حدود مصرح در متن وکالتنامه به وی وکالت می دهید تا مسأله مورد درخواست شما را در مراجع قضایی یا اداری پیگیری نماید.
خودداری از قبول وکالت معاضدتی
باید به این نکته توجه داشت که این نمونه از وکیل بیشتر برای رسیدگی به امور جزایی و محکومیت های مالی انتخاب می شود که فرد به دلیل حبس نمی تواند برای خود وکیل اختیار کند. اولین مرجع قانونی برای صدور پروانه‌ی وکالت در ایران اتحادیه‌ی سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) است که به اختصار به آن کانون وکلا گفته میشود. طبق ماده 6 قانون فوق الذکر وکلا نمی‌توانند در غیر از محلی که برای آنجا پروانه وکالت دریافت کرده‌اند دفتر وکالت تأسیس نمایند و همچنین نمی‌توانند عملاً فعالیت وکالتی خود را در محل دیگری متمرکز نمایند. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی (شرکت‌ها) یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. وقتی شخصی خودش اقدام به انتخاب وکیل مورد نظر خود بکند، آن وکیل را وکیل انتخابی می‌گویند.
طبق اصول قانونی جمهوری اسلامی ایران غیر از وکلای دادگستری که دارای پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری می باشند هیچ شخصی نمی تواند در جلسات دادگاه برای دفاع از حقوق افراد حاضر شوند مگر به صورت اتفاقی (موقت ) و تحت شرایطی خاص وبه صورت محدود. وکیل دادگستری تحصیلات خود را در رشته های حقوق، مبانی و فقه در مقطع کارشناسی یا بالاتر گذرانده است وی باید در آزمون وکلای دادگستری پذیرفته شود تا به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول به کار شود. تمامی وکلای پایه یک دادگستری بعد از تمام کردن تحصیلات خود و به پایان رساندن دوره کارآموزی خود پروانه وکالت کسب می کنند و پس از آن می توانند برای خود موکل داشته باشند و به انواع پرونده های حقوقی رسیدگی کنند. 1-وكيل شخصی است كه به جای موكل «كسی كه وكيل را انتخاب می كند و به او وكالت می دهد» امری را انجام میدهد حال وکالت می تواند با سند عادی «غيررسمی» و يا وکالت با سند رسمی «تنظیم شده در دفتر اسناد رسمي» داده شود،. اما با وكالت تنظيمی در دفاتر اسناد رسمی نمی توان به طور مستقيم به دادسراها و دادگاه ها مراجعه و موضوع وكالت مربوط به دادگستری را انجام داد، لیکن می توان در وکالت رسمی حق انتخاب وکیل دادگستری را هم گنجاند که وکیل اول را وکیل مدنی می نامند و وکیل مدنی می تواند با وکیل دادگستری قرارداد منعقد نماید.